De kant die tot rust leidt is willen ! “willen is; zonder druk of dwang, is eerder graag iets doen en is tijdloos” De kant die tot stress leidt is moeten ! “moeten is; dwangmatig, nu en wel direct”
Als het moeten heeft gefaald wordt de stressreactie sterker. De behoefte aan controle neemt toe, moet zelfs groter worden. Er mag immers niets fout gaan. Hier ontwikkelt zich de controle(-freak) Deze vorm van controle maakt de mens ziek.
Er is overigens niets mis met controle of perfectionisme. maar dan een gezonde. En je mag dingen perfect willen hebben. Het willen maakt het perfectionisme tot een andere vorm van perfectionisme.
Het enige dat van belang is is wat je er zelf van vindt en wat je er mee wil.
Hoe dit te doorbreken?
Om dit te kunnen doorbreken zullen we dus ons eigen gedrag “moeten” gaan herkennen. Natuurlijk is moeten niet zwart-wit. Het ene moeten telt meer dan het andere. Praktisch moeten is veelal geen probleem voor onze gezondheid. Als je wil eten zul je toch een keer om boodschappen “moeten” en “moeten” koken.
Bij alles wat we zeggen, denken, voelen of doen is er een reden, motivatie of waarde die we daar aan toekennen.
Deze reden/motivatie/waarde kan eenvoudigweg van twee kanten komen.Als het uit jezelf komt ( intern ) leidt dit meer tot willen. Het is immers jouw “ding”. Als het van anderen komt ( extern ) leidt dit meer tot moeten. Het is immers niet jouw “ding”. Willen leidt tot wilskracht en macht. Moeten, wat veelal gepaard gaat met gevoelens van machteloosheid en controleverlies, leidt tot meer “moet”-kracht.
De “moeters” hebben vaak sneller een oordeel klaar liggen dan mensen die meer leven vanuit het willen. De “willers” vormen meer een mening. Het verschil tussen een oordeel en een mening is niet het verschil tussen positief of negatief, het verschil tussen goed of fout. Een oordeel is gesloten, ligt vast, is onwrikbaar, is definitief. Een mening kan op dezelfde gronden als een oordeel gebaseerd zijn, maar is echter niet gesloten, is open en kan bijgesteld worden.